شاید خیلی تکراری باشد که بگوییم امروزه یکی از مهم‌ترین عوامل مرگ‌و‌میر در تمام دنیا بیماریهای قلبی-عروقی است، اما شاید هنوز این خبر که «آمارهای رسمی وزارت بهداشت ایران نشان میدهد بیشترین علت مرگ و میر در کشور بعد از تصادفات، سکته‌های قلبی است آن هم با کاهش سن ابتلا به آن » برای خیلی‌ها تازگی داشته باشد.
آمارها نشان میدهد در یک سال گذشته از هر 800 مورد مرگ روزانه، 360 مورد آنها بر اثر بیماریهای قلبی- عروقی بوده است. از این میزان 198 نفر بر اثر سکته قلبی- یعنی حدود دوسوم آنها- فوت کرده و حدود 82 نفر هم بر اثر سکته مغزی جان خود را از دست داده‌اند.
این در حالی است که به گفته کارشناسان علاوه بر این که در جهان روزانه یک میلیون نفر در اثر سکته قلبی راهی بیمارستان‌ها می‌‌شوند، در ایران هم روزانه 3 هزار سال عمر مفید مردم بر اثر بیماریهای قلبی- عروقی از بین می‌رود.
طاهره سماوات، رئیس اداره قلب و عروق وزارت بهداشت درگفت‌وگو با همشهری، به افزایش عوامل خطرزای بیماریهای قلبی - عروقی اشاره کرد و گفت: عوامل خطرزای بیماریهای قلبی- عروقی همانند افزایش فشارخون، چاقی، چربی خون، کم تحرکی، تغذیه نامناسب و مصرف دخانیات در کشورما رو به افزایش است که به‌دنبال آن بروز بیماریهای قلبی- عروقی نیز در کشور زیاد می‌شود.
این متخصص قلب و عروق با بیان اینکه تا 15 سال آینده موج عظیمی از اپیدمی بیماریهای قلبی- عروقی، کشور را تهدید می‌کند، افزود: جمعیت ایران جمعیت جوانی است که به سمت میانسالی پیش می‌رود همانطور که گفته شد چون عوامل خطرزای بیماریهای قلبی- عروقی رو به افزایش است تا 10الی 15 سال آینده کشور ما با توفان عظیمی از اپیدمی بیماریهای قلبی -عروقی روبه‌روست.
وی خاطرنشان کرد:کنترل پرفشاری خون افراد بالای 30 سال، برنامه جامع کنترل و پیشگیری از بیماریهای عروق کرونر و راه اندازی پایگاه‌های تندرستی از برنامه‌های اداره قلب و عروق وزارت بهداشت است.
دکتر سماوات، بیماریهای قلب و عروق را بیماری مولتی فاکتوریال برشمرد و یادآور شد: از این رو عوامل فراوانی نظیر تغذیه نامناسب، کم تحرکی و استعمال دخانیات در بروز بیماریهای قلب و عروق مؤثر است که پیشگیری از آن مشارکت تمامی سازمان‌ها و ارگان‌ها را می‌طلبد.
دکتر طاهره سماوات گفت: سن بروز مرگ ناشی از بیماریهای قلبی در کشور نظیر سایر کشورهای در حال توسعه به میانسالی کاهش یافته است در حالی که غالب مرگ‌های ناشی از حوادث قلب و عروق در کشورهای پیشرفته در سنین بالای 70 سال به وقوع می‌پیوندد، این سن در ایران زیر 70 سال است.
وی با بیان این که طبق آخرین آمار نظام مراقبت کشور، الگوی غذایی ایرانیان نامناسب است، در ادامه اعلام کرد: 40 درصد ایرانیان 5 وعده در روز میوه مصرف نمی‌کنند، 68 درصد آنان کم تحرکند، بیش از 7/43 درصد آنان افزایش کلسترول خون دارند و 14 درصد سیگاری اند. این در حالی است که سن شروع استعمال دخانیات هم در کشور کاهش یافته است.
دکتر سماوات عوامل ژنتیکی و مزمن، چاقی و اختلالات لیپید و کم تحرکی و پرفشاری خون را از عوامل مؤثر در بروز حوادث قلبی - عروقی برشمرد و تاکید کرد که فشار خون در 50 درصد موارد به بیماریهای کرونری قلب منجر می‌شود.
به گفته وی، سکته قلبی جزء بیماری‌هایی است که عوامل خطرساز آن از دوران کودکی شکل می‌‌گیرد، ولی اغلب خانواده‌ها هنوز از این امر غافلند.
شیوع این بیماری در مردان بیشتر از زنان است و باافزایش سن شیوع بیشتری می‌یابد، تقریبا همه انفارکتوس‌های قلبی در نتیجه آترواسکلروز که باعث ایجاد پلاک و تنگی عروق کرونرو کاهش جریان خون و در بیشتر موارد باعث تنگی بیشتر و انسداد کامل می‌شود که دراین صورت سکته قلبی رخ میدهد.
پروسه آترواسکلروز از زمان‌بچگی شروع شده و چربی رسوب می‌کند. این رسوب باعث تنگی عروق نمی‌شود و لیکن همین نواحی ممکن است زمینه‌سازی برای ایجاد و تشدید آترواسکلروز باشد. توسعه آترواسکلروز از سن 25 سالگی شروع می‌شود که به‌صورت‌پلاک در داخل رگ باعث برجستگی شده و منجر به تنگی در رگ مورد نظر می‌شود.
آترواسکلروز با افزایش سن شیوع بیشتری می‌یابد، که این مسئله بستگی به فاکتورهای متعددی از جمله کلسترول بالا، مصرف سیگار، فشار خون، ژنتیک و عوامل مختلف دیگر دارد.
